Het lange leven van het pamflet. Boekhistorische, iconografische, literaire en politieke aspecten van pamfletten 1600-1900

Samenvatting

Pamfletten zijn net honden. Ze kunnen flink bijten, bestaan al eeuwen lang, in heel veel verschillende soorten, en hoewel iedereen er een concrete voorstelling van heeft, is het toch verre van eenvoudig ze te definiëren. Pamfletten vormen dan ook uitdagend onderzoeksmateriaal, zowel voor historici en kunsthistorici, als voor literatuur- en boekwetenschappers. De bundel Het lange leven van het pamflet laat dat zien. In vijftien studies, geschreven door een keur van experts uit verschillende disciplines, krijgt het pamflet voor het eerst de aandacht die het verdient. Het wordt belicht over een lange periode en met het oog op diverse thema's, zoals propaganda, ideologie, beeldvorming, metaforiek, rijm, afbeeldingen, typografie, distributie en censuur. Centraal staan Nederlandse pamfletten, ...uit verzamelingen die in Nederland aangelegd zijn en bewaard worden, maar er is ook aandacht voor buitenlandse pamfletten en de belangrijkste studies die daarover zijn gepubliceerd. Inhoud: Voorwoord MARIJKE MEIJER DREES, Pamfletten: een inleiding 1 Boekwetenschap: vorm en verspreiding van pamfletten: PIET VERKRUIJSSE, 'Gedruckt in seghwaer, op de pars der lijdtsaemheyt'. Boekwetenschap en pamfletliteratuur PAUL DIJSTELBERGE, Ik wil dat er gelezen wordt. Boekgeschiedenis: analytische bibliografie, boekarcheologie JEROEN SALMAN, Het nieuws op straat. Actueel drukwerk in het vroegmoderne distributienetwerk 2 Historiografie: het pamflet als nieuws- en propagandamedium: VINCENT VAN ZUILEN, Bronnen van identiteit. Het algemeen Nederlands saamhorigheidsgevoel in enkele pamfletten over de Nederlandse Opstand SOFIE CERUTTI, De Socratische Oorlog. Een pamflettenstrijd over geloof, homoseksualiteit en persvrijheid RUTGER DE GRAAF/JOSÉ DE KRUIF, Schieten met papieren schroot. Pamfletten en dagbladpers in de negentiende eeuw DENNIS BOS, Praktisch nut en de kracht van een symbool. Socialistische brochures in Nederland 3 Letterkunde: literaire aspecten van het pamflet: MARIJKE MEIJER DREES, Goed voor de ogen. Brilmetaforiek en vroegmoderne pamfletten CLAZINA DINGEMANSE/JOOST VRIELER, Boeren bekritiseren regenten. Twee berijmde schuitpraatjes uit 1747 PAUL J. SMITH, De Gestaarte Engelsman en de Beulingen van Rabelais YOLANDA RODRÍGUEZ PÉREZ, Propaganda en persuasio in proza en poëzie. Spaanse pamfletten over de Tachtigjarige Oorlog 4 Iconografie: prenten in pamfletten: J.C. NIX, Pamfletten tussen historieprenten DANIËL R. HORST, De metafoor als cliché. Het beeld van Willem van Oranje in propagandaprenten uit de eerste decennia van de Nederlandse Opstand CHRISTI M. KLINKERT, Knokpartijen, krant en kunst. Oorlogsverslaggeving in nieuwsprenten en pamfletten rond 1600 5 Digitalisering: pamfletten en ander historisch materiaal: AD LEERINTVELD, Pamfletten op het scherm. De website Digitale Atlas Geschiedenis (DAG) Lijst van illustraties Personalia van de auteurs